Hikmət Əlizadə: Yaxın zamanlarda alternativ enerjidən istifadə edən məktəblərimizin yaradılacağına inanıram

“Etiraf etməliyik ki, son illər hər birimiz iqlim dəyişmələrini gündəlik həyatımızda bu və ya digər formada hiss edir və onun təsirinə məruz qalırıq. Bu dəyişikliklərin bir qismi təbii fəlakətlər, bir qismi isə insan-təbiət münasibətlərində birincilərin etinasız münasibəti nəticəsində meydana gəlmişdir”.

Bu fikirləri Elm və Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın sədri, BDU-nun professoru Hikmət Əlizadə “Azərbaycan müəllimi”nə açıqlamasında qeyd edib. 

Professor bildirib ki, iqlim dəyişmələri, onun fəsadlarının öz təsir dairəsini genişləndirməməsi, onların qarşısının alnması, neytrallaşdırılması və ya təsirinin azaldılması dünyanın qlobal problemlərindən biridir. Azərbaycanda keçirilən BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının (COP29) da əsas məqsədi iqlim dəyişikliyi ilə bağlı bir sıra məsələlərin müzakirələri, ekoloji problemlərin həlli yollarının müəyyənləşdirilməsi, dünya ölkələri ilə birgə qarşılıqlı əməkdaşlığın gücləndirilməsidir.

“İlk növbədə bu tədbirin iştirakçısı kimi qeyd etməliyəm ki, ölkəmizdə təşkil olunan COP29 konfransı yüksək təşkilatçılıq səviyyəsi ilə fərqlənir. Bunu konfransda iştirak edən xarici ölkə nümayəndələrinin dilindən eşitmək xüsusilə qürurvericidir. COP29-da dünyanı bürüyən ekoloji problemlər,təbii fəlakətlərin doğurduğu fəsadlardan söz açılır, iqlim dəyişmələrinin qarşısının alınması yollarının müxtəlif istiqamətləri müəyyənləşdirilir.Təbii fəlakətlər, müharibələr,sənayenin sürətli inkişafı və s. iqlim dəyişikliyini  yaradan əsas səbəblərdir.Bu hadisələrin insanlara psixoloji təsiri şok effekti yaradır. Konfransda iqlim təhsilinin inkişafı ilə bağlı mövzulara da xüsusi toxunuldu, ekoloji məsələlər gündəmə gətirildi”.

Hikmət Əlizadə bildirib ki, təhsilalanların yaşıl dünya üçün vacib bacarıqlara yiyələnməsi bu gün iqlim dəyişmələrinin fəsadlarının aradan qaldırılması baxımından strateji yanaşmadır.Burada gələcək nəsillərin iqlim problemləri ilə mübarizəyə hazırlanması mühüm əhəmiyyət kəsb edir.Bu məqsədlə dünyada “yaşıl məktəb”layihəsi yaradılmış,bir sıra ölkələrdə həmin istiqamətdə müxtəlif işlər görülür.Tədbirdə müxtəlif ölkələrin və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri bununla bağlı təcrübələri bölüşüblər. 

“İqlim təhsilinin inkişaf etdirilməsi artıq dövrümüzün ən aktual məsələlərindən biri kimi önə çəkilməkdədir.Ölkəmizdə təhsil sahəsində iqlim dəyişmələri ilə bağlı bütün məsələlər ilk növbədə təhsilin məzmununda öz əksini tapıb,bu istiqamətdə real addımlar atılır. Xüsusən, təbiət fənlərinin tədrisində şagirdlərə öyrədilən biliklər vasitəsi ilə onlara iqlim dəyişmələri haqqında məlumatlar verilir.Məsələn, son illərdə V siniflərdə təhsilin məzmununa daxil edilən “Təbiət” fənni bu məqsədə xidmət edir.Coğrafiya, fizika, kimya, biologiya və b. fənlərin tədrisində iqlim dəyişmələri ilə bağlı məlumatların şagirdlərə çatdırılması imkanları genişdir və bu istiqamətdə adları çəkilən fənlər üzrə təhsil proqramlarının məzmun dəyişikliyinə ehtiyac vardır. 

İqlim dəyişmələri ilə bağlı verilən məlumatlar şagirdlərdə ekoloji şüurun formalaşmasına istiqamətlənir.Dayanıqlı cəmiyyətin formalaşması yeni nəslin ətraf mühit çağırışlarına uyğunlaşması üçün lazımi bilik və bacarıqlara yiyələnməsini zəruri edir. Və bunun üçün müəllimlərdən də öz fəaliyyətlərində daha yaradıcı və innovativ olmaq tələb olunur. Məsələnin belə qoyuluşu müəllim ixtisası üzrə kadr hazırlığında həm metodoloji, həm də taktiki dəyişikliklərin edilməsini zəruri edir.  

Hikmət Əlizadə  noyabrın 18-də COP29 çərçivəsində Elm və Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı, COP29 Sədrliyi, UNESCO, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, UNICEF, Asiya İnkişaf Bankı və Yaşıl İqlim Fondunun dəstəyi ilə “İqlim dayanıqlılığı üçün insan inkişafı üzrə Bakı Təşəbbüsü” mövzusunda keçirilən yüksək səviyyəli birgə iclasda, həmçinin bir sıra panel və tədbirlərdə müzakirə olunan  mövzuların olduqca əhatəli, zəngin  olmaqla yanaşı, bir sıra diqqətçəkan məqamlarla yaddaqalan olduğunu söyləyib.  

“Keçirlən tədbirlərdə səslənən fikirlərdən də aydın oldu ki, dünyada elə məktəblər vardır ki, orada alternativ enerjidən (günəş enerjisindən) istifadə olunur. Şagirdlərin ekoloji şüurunun formalaşması istiqamətində bir sıra maraqlı təcrübələr mövcuddur. Son dövrlərdə dünya ölkələri sürətlə bərpa olunan alternativ enerji mənbələrinə keçidi prioritet məsələyə çeviriblər. Ənənəvi enerji mənbələrinin tədricən tükənməsini və onlardan istifadə zamanı ətraf mühitə vurulan külli miqdarda ziyanı nəzərə alaraq, dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində ekoloji cəhətdən təmiz alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən geniş istifadə olunur. Alternativ və bərpa olunan enerjidən səmərəli şəkildə istifadə olunması bizim ölkəmizdə də dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biri kimi müəyyənləşdirilib və uğurlu bir bu məqsədə - insan sağlamlığını, təbiəti qorumaq məqsədinə malikdir. Yaxın zamanlarda alternativ enerjidən istifadə edən məktəblərimizin yaradılacağına inanıram”.   

İctimai Şuranın sədri onu da xüsusi vurğulayıb ki, COP29 çərçivəsində iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə dəstək verən təhsil mövzularına həsr olunan müzakirələr, təhsil mütəxəssislərinin, xarici ekspertlərin çıxışları olduca faydalı və səmərəli olub.

“Düşünürəm ki, Azərbaycan təhsil işçilərinin xarici ölkələrin nümayəndələri ilə yaxından tanışlığı, fikir mübadilələri, erkən yaşlardan tədris olunan iqlim təhsilinin inkişafı şagirdlərə planetin qorunmasında öz rolunu dərk etməyi öyrətməklə yanaşı, həm də bu sahədə müəllim hazırlığının gücləndirilməsi istiqamətində görülən işlərin artırılmasının vacibliyini bir daha diqqətə çatdırdı”.