Aşqarlar Kimyası İnstitutunda fundamental və tətbiqi xarakterli 14 mühüm elmi nəticə əldə olunub

Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi akademik Əli Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutunda 2024-cü ildə “Zərif üzvi sintezin və kompüter modelləşməsinin imkanlarından istifadə etməklə yüksək təsirə malik fizioloji fəal birləşmələrin, o cümlədən, dərman maddələrinin, müxtəlif təyinatlı üzvi reagentlərin və kompozision materialların məqsədli sintezi və funksional təsir mexanizminin öyrənilməsi” probleminin həlli istiqamətində aparılan tədqiqatlar zamanı 14 mühüm nəticə əldə olunmuşdur.

İnstitutdan “Azərbaycan müəllimi”nə verilən məlumata görə, elmi-fundamental xarakterli nəticələr əsasən bəzi qlobal xəstəliklərlə əlaqəli metabolik fermentləri inhibə edən yeni nəsil inhibitorların yaradılması, nikelin 3-(1-fenil-2,3-dimetil-pirazolon-5)azopentadion-2,4 ilə yeni kompleks birləşmələri: sintezi, DFT hesablamaları, NBO analizi və “in silico” və “in vitro” xərçəng əleyhinə bioaktivliyi, anti-Alzheimer və antidiabetik təsirli potensial dərman maddəsi kimi piroləsaslı heterosiklik birləşmələrin farmokinetik tədqiqi, eləcə də sürtkü yağını mikrobioloji zədələnmədən tam mühafizə edən aşqarların alınması, metalları turş mühitdə korroziyadan mühafizə edən yeni aşqarın, yağlayıcı-soyuducu mayelərin mikrobioloji zədələnməsinin qarşısını alan yeni antimikrob əlavənin, transmissiya yağlarının yeyilmə və siyrilməyə qarşı xassələrini kəskin artıran aşqarın, karbohidrogenlərin oksidləşməsinə qarşı effektiv oksidləşmə inhibitoru, sürtkü yağlarının triboloji xassələrini effektiv yaxşılaşdıran aşqarın, sürtkü yağlarının siyrilməyə qarşı xassələrini kəskin yaxşılaşdıran aşqarın və o cümlədən bioloji aktiv dərman maddələrinin və sürtkü yağlarına çoxfunksiyalı aşqarların sintezində əlverişli xammal kimi istifadə oluna biləcək sinton maddələrin alınması və müfəssəl tədqiqi ilə bağlıdır.

Məlumatda deyilir ki, tətbiqi xarakterli mühüm nəticələr isə itiyerişli yerüstü texnikanın yüksək gücləndirilmiş dizel mühərrikləri üçün motor yağı və sürtkü yağlarının yeyilməyə və siyrilməyə qarşı xassələrini effektiv yaxşılaşdıran yeni aşqar kompozisiyasının yaradılmasından ibarətdir.

Fundamental və tətbiqi xarakterli elmi nəticələrin yeniliyi və əhəmiyyəti nüfuzlu xarici jurnallarda çap olunan icmal, tədqiqat məqalələri ilə, eləcə də patentlə təsdiq olunub.

İnstitut alimləri tərəfindən hesabat dövründə ümumilikdə 15 patent alınmışdır. Həmçinin patentə verilmiş iddia sənədlərinin sayı 30, iddia sənədinin dərci haqqında müsbət qərarların sayı 15 olub. Hal-hazırda ekspertizaya göndərilən iddia sənədlərinin sayı 40 təşkil edir.