Əcnəbilər Azərbaycan universitetlərini niyə seçməlidirlər? - TƏHLİL

Əcnəbilər Azərbaycan universitetlərini niyə seçməlidirlər? - TƏHLİL

Hər bir xarici ölkə vətəndaşı başqa bir ölkədə ali təhsil almaq üçün həmin ölkə barədə müəyyən araşdırmalar aparır. Eləcə də, getmək istəyəcəyi ölkənin təhsilə olan münasibəti və ali təhsil ocaqları haqqında məlumat əldə etmək marağında olur. Gedəcəyi dövlətin təhlükəsizliyi, təhsilə olan münasibəti, universitetlərin ümumi vəziyyəti, gələcək karyera, təhsilin inkişaf mərhələsi, reytinq səviyyəsi kimi nüanslar şəxsin qərar verməsi üçün vacib amillərdən hesab olunur. Bütün bu amilləri nəzərə alaraq xarici ölkə vətəndaşlarına düzgün seçim etmək üçün Azərbaycan universitetləri və dövlətin təhsilə olan münasibəti barədə məlumat verək.

Azərbaycan universitetlərinin inkişafı və reytinq səviyyəsi

Azərbaycanın universitetləri tədris etdiyi ixtisaslar üzrə region ölkələri içərisində ən prestijli, müasir təhsil sisteminin bilik və bacarıqlarını özündə əks etdirən təhsil ocaqlarından sayılır. Son illərdə dünya universitetlərinin reytinq siyahısında Azərbaycan universitetlərinin adlarını görmək qürurvericidir. Belə ki, dünyanın ən yaxşı 1000 universitetləri siyahısına Azərbaycan universitetlərinin də adının düşməsi ali təhsil ocaqlarının inkişafı istiqamətində atılan addımların bariz nümunəsidir. Son illərdə dünyanın ən aparıcı tədqiqat və reytinq siyahısında Azərbaycan universitetlərinin adlarını görmək qürurvericidir. Bu gün Azərbaycanda müxtəlif ixtisaslar üzrə ixtisaslaşmış ali təhsil ocaqları var. İqtisadiyyat və biznes sahəsi üzrə Azərbaycan Dövlət İqtisad Univesitetini, neft və qaz mühəndisliyi üzrə Bakı Ali Neft Məktəbini, mühəndislik ixtisasları üzrə Bakı Mühəndislik Universitetini, pedoqoji ixtisaslar üzrə Bakı Dövlət Universiteti və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetini, xarici dil bilikləri üzrə Azərbaycan Dillər Universitetini, dövlət idarəçiliyi üzrə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasını, beynəlxalq ticarət və logistika üzrə Dövlət Gömrük Komitəsinin Akademiyasını, Aviasiya sahəsi üzrə Milli Aviasiya Akademiyasını, beynəlxalq standartlara uyğun ingilis dilində tədris verən Azərbaycan Diplomatiya Akademiyasını (ADA), Xəzər Universitetini, o cümlədən tədrisi ingilis dilində aparılan digər universitetləri xüsusi ilə qeyd etmək lazımdır. Bəs Azərbaycan dövlətinin təhsilə olan münasibəti necədir?

Dövlətin təhsilə olan münasibəti

Bu gün xarici tələbələrin Azərbaycan universitetlərində təhsil alması üçün hər bir şərait həm dövlət, həm də universitetlər tərəfindən təmin edilmişdir. Azərbaycan universitetlərinin çoxunda tədris prosesinin beynəlxalq təhsil sisteminə uyğunluğu əcnəbi tələbələr üçün çətinlik törətmir. Təhsil ilə yanaşı, sosial yaşam da ölkədə yüksək səviyyədədir. Qış və yay istirahət mərkəzləri, Dənizkənarı Milli Park, qədim tarixi abidələr, olimpiya kompleksləri, idman zalları, müasir ticarət mərkəzləri və Bakı şəhərinin füsunkar gözəlliyi əcnəbi tələbələrin diqqət mərkəzində olmuşdur. 

Azərbaycanda ilbəil ali təhsil müəssisələrinin artması, yeni ali təhsil müəssisələrinin açılması əcnəbi tələbələr üçün böyük imkanlar ortaya qoyur. Azərbaycanın gözəl guşələrindən biri olan Xankəndi şəhərində Qarabağ Universitetinin fəaliyyətə başlaması, eləcə də, Türkiyə-Azərbaycan Universitetinin təsis edilməsi dövlət tərəfindən ali təhsil sahəsində atılan uğurun və inkişafın nəticəsidir. İşğaldan azad olunan Azərbaycan torpaqlarının qısa bir zamanda bərpası və inkişafı, eləcə də oralarda ümumtəhsil və ali təhsil müəssisələrinin açılması Azərbaycan iqtisadiyyatının gücünü göstərməkdədir.

Bu gün Azərbaycan universitetlərində xarici (əcnəbi) tələbələrin təhsil alması üçün bir çox səbəblər var: Beynəlxalq ali təhsil proqramlarının Azərbaycan universitetlərində tətbiqi, inkişaf etmiş ölkələrin universitetləri ilə əməkdaşlıq, xarici ölkə universitetlərinin Azərbaycanda filiallarının açılması və dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin Azərbaycan universitetləri ilə birgə tədrisin aparılması, ikili diplom proqramları, Hökumətlərarası Təqaüd Proqramları (HTP) və s. kimi layihələr Azərbaycandakı ali təhsilin beynəlxalq təhsilə olan marağın təzahürüdür. Hazırda Azərbaycan universitetlərində əyani və qiyabi təhsil forması üzrə bakalavr və magistr dərəcəsində bir çox xarici ölkə vətəndaşları təhsil almaqdadır.

Xarici tələbələrin təhlükəsizliyi

Azərbaycan dövləti xarici tələbələrin təhsil, yaşam, ünsiyyət və təhlükəsizliyinə xüsusi diqqət ayırır. Hazırda Azərbaycan ölkəsi təhlükəsizlik və yaşam baxımından tələbələr üçün çox əlverişli bir seçimdir. Bir neçə beynəlxalq tədbirlərin azərbaycanda keçirilməsi bu ölkənin təhlükəsizliyindən xəbər verir. COB 29 kimi dünya dövlətlərinin marağında olan tədbirin təhlükəsiz şəkildə azərbaycanda keçirilməsi bu ölkəyə olan etimadın göstərcisidir. Azərbaycanın bütün ərazisində müxtəlif xalqların nümayəndələrinin və xarici vətəndaşların hüquqları Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası çərçivəsində tam qorunmaqdadır. Ali təhsil müəssisələrinə tələbə qəbulunda hər il dövlət sifarişli yerlərin artması, Azərbaycan vətəndaşlarının dövlət proqramı çərçivəsində xarici universitetlərdə təqaüdlə təhsil alması, HTP, təhsil müəssisələrinin inkişafı üçün dövlət vəsaitinin ayrılması, xüsusi imtiyaza malik tələbələrin ödənişsiz təhsil alması, ölkə qəbul imtahanlarında prezident təqaüdünün verilməsi, tədris ilində yüksək nailiyyətlər əldə edən tələbələrə aylıq təqaüdün verilməsi dövlətin təhsilin inkişafına olan diqqət və qayğısını göstərməkdədir.

Təqaüd ilə təhsil imkanları

Əcnəbi vətəndaşların Azərbaycan universitetlərində təqaüdlə təhsil alması da mümkündür. Hazırda ali təhsil müəssisələrimizdə təhsil alan əcnəbi tələbələrin bir qismi xüsusi təqaüd imkanlarından yararlanmaqdadır. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və Qoşulmama Hərəkatına üzv dövlətlərin vətəndaşlarına ayrılmış təqaüd proqramı çərçivəsində 200-ə yaxın əcnəbi tələbənin müxtəlif səviyyələr üzrə təhsili təşkil edilib. Əcnəbilər həmin proqramlar çərçivəsində yerli təhsil müəssisələrində bakalavriat, baza ali tibb təhsili, magistratura, rezidentura, doktorantura səviyyələri üzrə təhsil almaq hüququ qazanıblar. Bununla yanaşı, HTP çərçivəsində yerli ali təhsil müəssisələrində təhsillərini davam etdirən əcnəbi tələbələr vardır.

Xarici ölkə universitetlərinin filialları və birgə əməkdaşlıq

Azərbaycan universitetləri bir neçə dünya universitetləri ilə sıx əməkdaşlıq çərçivəsində qarşılıqlı təhsil proqramları həyata keçirir. Bununla yanaşı, xarici universitetlərin Azərbaycanda filialları da mövcüddur. Bunlardan nümunə olaraq Fransanın UFAZ Universiteti, Rusiyanın İ.M.Seçenov adına birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti və Lomonosov Universitetinin Bakı filialı, ADA Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən İtaliya-Azərbaycan universiteti və Türkiyə-Azərbaycan Universiteti Azərbaycan təhsilinin inkişafına öz töhfəsini verməkdədir.

İkili diplom proqramları çərçivəsində xarici universitetlərlə beynəlxalq əməkdaşlıq

Eləcə də, Azərbaycan universitetləri dünyanın bir sıra universitetləri ilə ikili diplom proqramı çərçivəsində bakalavr, magistr və doktorluq sahələri üzrə əməkdaşlıq edərək xarici ölkə diplomlarının Azərbaycan universitetlərində təhsil alan tələbələrin də əldə etməsini təmin etmişdir. Fərqli tarixlərdə xarici ölkə ali təhsil müəssisələri ilə ikili diplom proqramları həyata keçirən universitetlərdən: 
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti Almaniyanın Zigen Universiteti və ABŞ-nin Corciya Universiteti ilə, Bakı Ali Neft Məktəbi Böyük Britaniyanın Heriot Vatt Universiteti ilə, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti İngiltərənin London Universiteti, Fransanın Montpellier və Fransanın ICD universitetləri, ABŞ-nin Linkoln Universiteti, İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti, Litvanın Mikolas Romeris Universiteti ilə, ADA Universiteti ABŞ-nin Corc Vaşinqton Universiteti, Rusiyanın MQİMO Universiteti, Fransanın CEFAM Universiteti, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti ABŞ-nin Corc Vaşinqton Universiteti ilə, 
Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti İstanbul Teknik Universiteti və Fransanın GNAM Universiteti ilə, həmçinin Böyük Britaniyanın Vestminster Universiteti və Britaniya Kral Memarlıq İnstitutu ilə memarlıq sahəsində, İspaniyanın Koruna Universiteti, İtaliyanın Milan Politexnik Universiteti ilə, Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti Türkiyənin Ege Universiteti və ABŞ-nin Oklahoma Dövlət Universiteti ilə, Bakı Mühəndislik Univesiteti Cənubi Koreyanın İNHA Universiteti ilə, Gəncə Dövlət Universiteti Türkiyənin Dokuz Eylül Universiteti ilə, Bakı Dövlət Universiteti Almaniyanın Martin Lüter adına Halle-Vittenberq Universiteti, Fransanın Lumière Lyon Universiteti, İsrailin Holon Texnologiya İnstitutu, İsveçrənin Biznes və Beynəlxalq Tədqiqatlar Universiteti (UBİS), ABŞ-nin Linkoln Universiteti və Qazaxıstanın bir neçə universiteti arasında ikili diplom proqramı çərçivəsində beynəlxalq əməkdaşlıq edirlər.

Həmçinin özəl ali təhsil ocaqlarından Xəzər Universiteti, Qərbi-Kaspi Universiteti, Azərbaycan Universiteti və Odlar Yurdu Universitetinin də müvafiq ixtisaslar üzrə ikili diplom proqramları çərçivəsində əməkdaşlıqları mövcuddur.

Xarici tələbələrin Azərbaycan universitetlərinə müraciət forması

Əcnəbi vətəndaşlar Azərbaycan universitetlərinə əyani və qiyabi təhsil forması üzrə müraciət edə bilərlər. Müraciət üçün, ilk növbədə, tələb olunun sənədlər online formada portala yuklənilir və namizəd tərəfindən təsdiq edilir. Azərbaycan Elm və Təhsil Nazirliyi və ali təhsil müəssisələri müraciətləri qiymətləndirir və uyğun namizədlərin Azərbaycan universitetlərinə qəbulu həyata keçirilir. Əcnəbilər müxtəlif tədris dili üzrə azərbaycan ali təhsil müəssisələrində təhsil ala bilərlər. Qəbul olunan əcnəbi tələbələr, ilk növbədə, tədris dilinə uyğun olaraq həmin tədris dilindən imtahanı verir, yaxud da müsahibə olunurlar. Müsabiqədən müvəffəqiyyətlə keçənlər birbaşa universitetin 1-ci kursuna bərpa olunur. Dil imtahanını keçə bilməyən xarici ölkə vətəndaşları 1 il universitetin daxilində fəaliyyət göstərən hazırlıq qruplarına qəbul olunaraq tədris dili biliklərini mənimsəyir və növbəti ildən 1-ci kursdan tədrisə başlayır.

Əcnəbi tələbələrin Azərbaycan universitetlərinə qəbulu üçün SAT, TOEFL, IELTS, beynəlxalq olimpiada və müsabiqə nəticələri, ölkələri üzrə qəbul imtahanından nəticə və orta ümumtəhsil müvəffəqiyyət dərəcəsi tələb olunur. Əcnəbi tələbələrin Azərbaycan universitetlərində təhsili ödənişli əsaslarla həyata keçirilir, bununla yanaşı, tələbələr müxtəlif təqaüd proqramlarına müraciət edərək pulsuz təhsil almaq hüququna da malikdir.

Azərbaycan universitetlərində təhsil almaq istəyən xarici vətəndaşların müraciəti may-iyun ayılarından etibarən başlayır və sentyabra kimi davam edir.