Hakaton XXI əsr bacarıqlarının formalaşdığı təhsil platformasıdır – Nilufər Rəhimova

Hakaton XXI əsr bacarıqlarının formalaşdığı təhsil platformasıdır – Nilufər Rəhimova

“Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025”: II əyani mərhələnin həyəcanı

Azərbaycan təhsil sistemində rəqəmsal bacarıqların inkişafı istiqamətində atılan sistemli və ardıcıl addımlar çərçivəsində həyata keçirilən “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” layihəsi miqyasını daha da genişləndirərək növbəti – ikinci əyani olimpiada mərhələsini də uğurla başa vurdu.

2025-ci il mayın 30-da start verilən bu mərhələ 47 şəhər və rayonu əhatə etməklə, ölkə üzrə 12 imtahan mərkəzində təşkil olunub. Ümumilikdə 1640 nəfər məktəblinin iştirakı ilə keçirilən bu mərhələ həm təşkilati baxımdan, həm də iştirakçı fəallığı ilə seçilib.

“Azərbaycan müəllimi” qəzetinin əməkdaşı həmin mərkəzlərdən biri olan 161 nömrəli tam orta məktəbdə keçirilən olimpiada prosesini yerində izləyib.

Olimpiadanı Elm və Təhsil Nazirliyinin, Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin əməkdaşları, Nazirlik yanında İctimai Şuranın üzvləri, sahə üzrə blogerlər və media nümayəndələri də müşahidə ediblər. İştirakçılar olimpiadanın gedişişatı və məqsədləri barədə ətraflı məlumatlandırılıblar. Agentliyin Məktəbdənkənar fəaliyyətin təşkili sektorunun müdiri Nilüfər Rəhimova layihənin əhəmiyyəti barədə “Azərbaycan müəllimi” qəzetinə açıqlamasında qeyd edib:

“Hakatonun bu mərhələsinin nəticələri yaxın günlərdə ictimaiyyətə açıqlanacaq. Ən yüksək nəticə göstərən iştirakçılar layihənin növbəti – yarımfinal mərhələsinə vəsiqə qazanacaqlar. Yarımfinal mərhələsində bu iştirakçılar komandalar şəklində bir araya gələrək, real problemlərin həllinə yönəlmiş yaradıcı yanaşmalar təqdim edəcəklər. Bu yanaşma gənclərin yalnız texniki biliklərini deyil, həm də əməkdaşlıq, tənqidi düşüncə və problem həll etmə bacarıqlarını inkişaf etdirmək baxımından olduqca əhəmiyyətlidir”.

Nilüfər Rəhimova əlavə edib ki, bu cür layihələr məktəblilərə təkcə biliklərini yoxlamaq imkanı vermir, həm də onların şəxsiyyətinin formalaşmasına, sosial-emosional bacarıqlarının möhkəmlənməsinə mühüm töhfə verir:

“Təhsilalanlar bu platforma vasitəsilə öz ideyalarını sərbəst şəkildə ifadə etmək, komanda mühitində səmərəli əməkdaşlıq etmək və nəticəyönlü düşünmə bacarıqları qazanırlar. Bu isə onların gələcəkdə təhsil və peşə həyatına daha inamla və hazırlıqlı şəkildə addım atmalarına zəmin yaradır”.

Hakatonun məqsədi və mərhələli strukturu 

“Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” layihəsi təkcə proqramlaşdırma üzrə bilik yarışması deyil, həm də təhsildə innovativ metodların tətbiqinə yönəlmiş strateji yanaşma kimi qiymətləndirilir. Layihə həm məzmun, həm də təşkilati model baxımından müasir təhsil prioritetlərinə cavab verən kompleks platforma rolunu oynayır.

Layihənin əhəmiyyəti və məqsədləri barədə danışan Nilüfər Rəhimova “Azərbaycan müəllimi” qəzetinə açıqlamasında bildirib:

“Ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasına uyğun olaraq, təhsil sahəsində müasir çağırışlara cavab verən innovativ layihələrin icrası diqqət mərkəzində saxlanılır. Xüsusilə təhsilalanların rəqəmsal bacarıqlarının inkişafı istiqamətində görülən işlər prioritet təşkil edir. Məhz bu məqsədlə həyata keçirilən “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” layihəsi təhsilalanların proqramlaşdırma sahəsində biliklərinin artırılmasına, həmçinin informasiya texnologiyaları üzrə istedadlı məktəblilərin üzə çıxarılmasına xidmət edir. Eyni zamanda, layihə təhsildə innovasiyaların təşviqi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır”.

Rəhimovanın fikrincə, bu cür layihələr şagirdlərin potensialını sistemli şəkildə stimullaşdırır, onların intellektual inkişaf trayektoriyasını dəstəkləyir və bilikdən bacarığa, nəzəriyyədən praktikaya keçidi təmin edir:

“Təhsilalanlar artıq yalnız informasiya mənimsəyən deyil, həmin bilikləri tətbiq edən, təhlil edən və onları yaradıcı yanaşmalarla yeni dəyərə çevirən subyektlərə çevrilməlidirlər. Bu layihə isə məhz belə transformasiyanın bariz nümunəsidir”.

Layihənin miqyası və əhatəliliyi də onun strateji mahiyyətini bir daha təsdiqləyir. Rəsmi statistikaya əsasən, ilkin seçim mərhələsinə ümumilikdə 396 566 şagird qeydiyyatdan keçmiş, onlardan 16 504 nəfər birinci əyani olimpiada mərhələsində iştirak hüququ qazanmışdır. Bu göstəricilər layihənin ümumrespublika səviyyəsində yaratdığı marağı, təhsildə rəqəmsal transformasiyanın nə dərəcədə aktuallaşdığını və bu istiqamətdə aparılan siyasətin cəmiyyət tərəfindən necə qarşılandığını aydın şəkildə ortaya qoyur.

Hakaton, iştirakçılar üçün təkcə bilik imtahanı deyil, həm də real həyatda tətbiq oluna biləcək texnoloji, analitik və yaradıcı düşüncə bacarıqlarının formalaşdırılması baxımından mühüm praktik zəmin yaradır. Bu isə layihənin mahiyyətini daha da dərinləşdirir. Belə ki, iştirakçılar yalnız proqramlaşdırma dillərini deyil, eyni zamanda problem həll etmə, qərarvermə, vaxtın idarə olunması və komanda daxilində əməkdaşlıq kimi XXI əsr üçün həyati bacarıqları inkişaf etdirirlər.

Rəhimova bu yanaşmanı belə izah edir:

“Biz artıq təhsili yalnız sinif otaqlarında baş verən proses kimi deyil, həm də həyati bacarıqların formalaşdığı sosial laboratoriya kimi dərk etməliyik. “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” bu baxımdan xüsusi məqsəd daşıyır – o, gəncləri yaradıcı düşünməyə, innovativ qərarlar verməyə və gələcəyin texnoloji dünyasında öz yerini tapmağa təşviq edir”.

II əyani olimpiada mərhələsi: 1640 gənc eyni anda bilik sınağında

Bu mərhələdə iştirakçılara 3 saat ərzində həll etməli olduqları 10 tapşırıq təqdim olunub. Suallar kombinatorika, məntiqi strukturlar, cədvəllərlə işləmə, oyun nəzəriyyəsi, alqoritmlərin təhlili və digər aktual mövzuları əhatə edib. İmtahan vahid standartlara əsaslanaraq eyni formatda tərtib olunub.

Nilüfər Rəhimova qeyd edir ki, mərhələnin təşkili zamanı texniki və təşkilati məsələlərə xüsusi diqqət yetirilib:

“Təhsilalanlara əvvəlcədən fərdi istifadəçi adı və şifrə təqdim olunub. Sistem yalnız qeydiyyatda olduqları mərkəzdə və imtahan saatında aktivləşdirilir. Bu texnoloji həllər bizə imtahanın obyektivliyini və təhlükəsizliyini təmin etməyə imkan verir”.

İmtahan bitdikdən sonra cavablar mərkəzləşdirilmiş sistem vasitəsilə yoxlanılır. Nəticələrə əsasən ən yüksək nəticə göstərən təhsilalanlar yarımfinal mərhələsinə keçid alacaqlar. Burada artıq fərdi biliklərlə yanaşı, komanda işi, yaradıcı yanaşma və real problem həllinə yönəlik bacarıqlar əsas meyar kimi qiymətləndiriləcək.

“Ən yüksək nəticə göstərən iştirakçılara qarşıda daha mürəkkəb və yaradıcı tapşırıqlarla təqdim olunacaqdır. Biz onların bu mərhələdə də eyni motivasiya ilə irəliləyəcəyinə inanırıq”, – deyə Rəhimova vurğulayır.

İmtahandan əvvəl: qeydiyyatdan sınağa qədər təhsilalan təəssüratları 

“Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” layihəsinin ikinci mərhələsi başlamazdan əvvəl imtahan mərkəzlərində müşahidə olunan mənzərə təhsilalanların bilik və məqsədyönlülük yolundakı ciddi hazırlığından xəbər verirdi. Hər bir iştirakçı ardıcıl şəkildə qeydiyyatdan keçir, inzibati və texniki təlimatlarla tanış olur, daha sonra isə ayrılmış kompüterlər arxasında əyləşərək, imtahanın başlanmasını səbir və həyəcanla gözləyirdi.

Zallarda hökm sürən səssizlik yalnız nizam-intizamın deyil, eyni zamanda daxilən yaşanan gərginliyin, diqqət və məsuliyyətin təcəssümü idi. Təhsilalanların baxışlarında bir qədər təlaş, bir qədər qürur, amma hər şeydən öncə bu mərhələyə qədər gəlib çıxmağın yaratdığı dərin inam hiss olunurdu. Onlar sadəcə imtahana deyil, həm də öz bacarıqlarını, maraq və məqsədlərini sınamaq üçün gəlmişdilər.

“Azərbaycan müəllimi” qəzetinin əməkdaşları Bakı şəhəri, 161 nömrəli tam orta məktəbdə təşkil olunmuş mərkəzdə bu gərgin, lakin ruhlandırıcı ab-havanı yerində izlədilər və təhsilalanların düşüncələrini öyrəndilər.

Təhsilalan baxışları: “Bu yarış sadəcə nəticə üçün deyil...”

Nizami Əliyev 31 nömrəli tam orta məktəbin VIII sinif təhsilalanıdır. O, bu mərhələyə qədərki yolunu həm zəhmət, həm də motivasiya nümunəsi kimi qiymətləndirir:

“Birinci mərhələdə sualların 73 faizini düzgün cavablandırmışdım. Bu dəfə də yarımfinala keçəcəyimə inanıram. Əsas üstünlüyüm məntiq və diqqət tələb edən məsələlərdir.”

Ülkər Əmirzadə 16 nömrəli texniki-humanitar liseyin təhsilalanıdır. Onun əvvəlki fənn olimpiadası təcrübəsi bu yarışa olan inamını daha da möhkəmləndirib:

“Fizika üzrə yarımfinalda iştirak etmişdim. İndi isə informatika və proqramlaşdırmaya marağım artıb. Yarış çətin ola bilər, amma bu dəfə də uğurlu nəticə göstərəcəyimə inanıram”.

Fərman Şükürov, Bakı Slavyan Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən məktəb kompleksinin təhsilalanıdır. O, bu mərhələyə ciddi şəkildə hazırlaşdığını qeyd edir:

“Birinci mərhələdə tapşırıqların 86 faizinə düzgün cavab verdim. İndi daha yaxşı nəticə əldə etmək üçün əlimdən gələni etmişəm. Məktəbimizdən doqquz nəfər bu mərhələyə keçib. Ona görə də məsuliyyətim daha çoxdur”.

Fərman əlavə edir ki, hazırlıq zamanı Telegram platformasında paylaşılan mövzulardan və əlavə tapşırıq nümunələrindən intensiv istifadə edib. Texnologiya sahəsində ailə üzvlərinin təsiri olsa da, o, öz yolunu fərqli istiqamətdə görür:

“Qardaşım İKT üzrə mütəxəssisdir, bu imtahana da onunla birgə hazırlaşmışam. Amma mən hüquq sahəsini seçmək istəyirəm. III ixtisas qrupuna hazırlaşıram. Tarix zəif tərəfimdir, təkbaşına çalışıram. Hər ailədə bir texnologiyaçı yetərlidir”, – deyə o, gülümsəyərək əlavə edir.

Bu təəssüratlar göstərir ki, “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” layihəsi yalnız texniki biliklərin yoxlanıldığı platforma deyil. Burada təhsilalanlar öz daxili potensiallarını kəşf edir, ixtisas maraqlarını dəqiqləşdirir və həyati qərarlarını formalaşdırmağa doğru daha inamlı addımlar atırlar.

Ülkər Əmirzadə bu dəyişimi yaşayanlardan biridir:

“Əvvəllər hüquq sahəsinə marağım çox idi. İndi isə informatika fənninə olan marağım artıb. Ola bilər ki, bu yarışdan sonra ixtisas seçimimi dəyişəm.”

Hakatonun gücü: sahə üzrə blogerin baxışı və təhsilalanların səsi

“Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” layihəsinin olimpiada mərhələsi yalnız bilik sınağı olmaqla kifayətlənmədi. O, həm də ictimai müşahidə, şəffaf qiymətləndirmə və müstəqil ekspert yanaşması baxımından əhəmiyyətli təcrübə kimi yadda qaldı. Mərkəzlərdə imtahan prosesini yaxından izləyən sahə üzrə blogerlərdən biri, yarışın əhəmiyyəti barədə “Azərbaycan müəllimi” qəzetinə fikirlərini belə ifadə edib: 

“Olimpiada səviyyəsində məktəblilərarası Hakatonun təşkili ölkədə rəqabət mühitinin formalaşmasına xidmət edir və bu, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində inkişafa real töhfə verəcək. Komanda işi, analitik düşüncə və real problemlərin həlli istiqamətində bu cür layihələr olduqca vacibdir. Ən önəmlisi isə budur ki, yarış yalnız iri şəhər məktəblərini deyil, regionlardan olan istedadlı təhsilalanları da əhatə edə bilir. Hakaton, qısa zaman kəsiyində təhsilalanların praktiki bacarıqlarını üzə çıxarmaq üçün unikal platformadır”.

İctimai rəy: “Möcüzə baş vermir – zəhmət uğura aparır”

“Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” layihəsinin əyani mərhələsi yalnız iştirakçıların deyil, həm də ictimai nəzarətçilərin və təhsil ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində idi. İmtahan mərkəzlərində prosesin şəffaflığını və təşkilati keyfiyyətini müşahidə edənlər arasında Elm və Təhsil Nazirliyi yanında fəaliyyət göstərən İctimai Şuranın üzvü Heydər Eminli də yer almışdı.

Müsahibəsində o, layihənin digər təhsil təşəbbüslərindən əsas fərqini belə izah etdi:

“Bu olimpiada yalnız nəzəri biliklərin yoxlanması ilə kifayətlənmir. Burada əsas məqsəd təhsilalanların real həyatda qarşılaşa biləcəkləri praktiki məsələlərin həllində nə qədər çevik və məqsədyönlü davrana bildiklərini üzə çıxarmaqdır. İKT yönümlü tapşırıqların həm sürətli, həm də doğru yerinə yetirilməsi bu layihənin fərqləndirici xüsusiyyətidir”.

Heydər Eminli eyni zamanda şəxsi təcrübəsinə də toxunaraq valideyn mövqeyindən yarışın mahiyyətini belə qiymətləndirdi:

“Oğlum da bir neçə il əvvəl bu yarışda iştirak etmiş və final mərhələsinə qədər yüksəlmişdi. Valideyn təcrübəmə əsaslanaraq əminliklə deyə bilərəm: bu prosesdə möcüzə baş vermir. Zəhmət, planlı hazırlıq və davamlı çalışma varsa, uğur da gecikmir. Təhsilalanlar nə qədər çox hazırlaşsalar, nəticələri də bir o qədər yüksək olur”.

Bu yanaşma hakatonun yalnız iştirakçılar üçün deyil, həm də ailələr və ümumi təhsil ictimaiyyəti üçün nə qədər dəyərli və əhatəli bir proses olduğunu bir daha təsdiqləyir. Layihə yalnız texniki bacarıqları deyil, eyni zamanda uğura gedən yolun arxasındakı zəhməti və fədakarlığı görünən edir.

Yarışdan ilhamlanan gələcək: Hakatonun ikinci əyani olimpiada mərhələsi yadda qaldı

Bu mərhələ bir daha sübut etdi ki, təhsil təkcə sinif otaqlarında, lövhə və dərsliklər arasında baş verən bir proses deyil. Həqiqi öyrənmə – tətbiq etmə, müstəqil düşünmə, komanda ilə işləmə və real problemlərə yaradıcı yanaşma bacarığı ilə formalaşır. “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” məhz bu prinsiplərin tətbiq olunduğu bir platformaya çevrildi.

Bu layihə gənc təhsilalanlara yalnız rəqəmsal bacarıqları deyil, məqsədyönlülük, əməkdaşlıq, analitik düşüncə və gələcəyə inam kimi fundamental keyfiyyətləri də aşılayır. Burada iştirak edən hər bir gənc öz potensialını kəşf etmək, arzularını formalaşdırmaq və sabahın texnoloji dünyasına hazır olmaq baxımından yeni bir mərhələyə qədəm qoydu.

“Yarış sona çatsa da, əsl inkişaf indi başlayır – bu təhsilalanlar artıq yalnız məktəbin deyil, sabahın da qəhrəmanlarıdır”.