ABŞ alimləri “minibeyin” yaradıblar

ABŞ alimləri “minibeyin” yaradıblar 

ABŞ-nin Con Hopkins Universitetinin alimləri insan beyninin müxtəlif sahələrini və damar sistemini birləşdirən “çoxsahəli beyin orqanoidi” (MRBO) hazırlayıblar. Bu nəticələr nüfuzlu “Advanced Science” jurnalında dərc olunub.

“Azərbaycan müəllimi” xəbər verir ki, alimlər induksiya edilmiş pluripotent kök hüceyrələrdən (iPSCs) ayrı-ayrı beyin bölgələrini və endotel hüceyrə populyasiyalarını yetişdirdikdən sonra onları xüsusi şərtlər altında birləşdiriblər.

Tədqiqatçılar bu üsulla insan dölünün erkən beyin inkişafını dəqiq şəkildə təqlid edən “minibeyin” yaradıblar. MRBO, insan dölündə hamiləliyin 4-6-cı həftələrində görünən hüceyrələrin təxminən 80%-ni özündə ehtiva edir və neyron fəaliyyət baxımından real beyinə çox oxşar nəticələr göstərib.

Alimlər bildirirlər ki, bu model autizm, şizofreniya, bipolyar pozuntu kimi neyroinkişaf pozuntusu və xəstəliklərin öyrənilməsində mühüm rol oynaya bilər. Həmçinin xəstənin öz hüceyrələrindən hazırlanacaq orqanoidlər fərdi dərmanların hazırlanması və təsirinin yoxlanılması üçün də istifadə edilə bilər.

Bununla belə, tədqiqatçılar hələlik tam damar şəbəkəsi və mürəkkəb sinir əlaqələrinin formalaşdırılmadığını vurğulayıb, gələcəkdə modeli daha da təkmilləşdirməyi planlaşdırırlar.