Fəlakət bölgələrində təhsil: "Education Cannot Wait" nədir?

Bu gün dünyada milyonlarla uşaq məktəbə gedə bilmir. Münaqişələr, təbii fəlakətlər, iqlim dəyişikliyi və humanitar böhranlar onların təhsil hüququnu əlindən alır. Təhsil isə yalnız sinif otağı deyil, o, uşaqlar üçün sabaha olan ümiddir. Elə bu ümidin qorunması üçün BMT-nin Education Cannot Wait (ECW) təşəbbüsü fəaliyyət göstərir.

“Azərbaycan müəllimi” əbədi olaraq təxirə salınan dərsləri bərpa edən ECW təşəbbüsü haqda məlumatı təqdim edir. 

BMT ECW: “Təhsil heç vaxt gözləyə bilməz!”

2016-cı ildə yaradılan ECW, fəlakətlərin ziyan vurduğu bölgələrdə təhsilin bərpasını həyata keçirir. Onların işi sadəcə məktəb tikmək deyil, uşaqların gələcəyini yenidən qurmaqdır. Hər bir layihə, hər bir təşəbbüs bir uşaq üçün yenidən başlanğıc deməkdir.

Məsələn, zəlzələdən sonra viran qalmış Haitidə mobil siniflər quraşdırılır. Əfqanıstanda müharibənin kölgəsində yaşayan uşaqlar üçün yeni məktəblər tikilir. Çad və Cənubi Sudanda qızların məktəbə getməsi üçün xüsusi proqramlar həyata keçirilir.

Uşaqlara ümid olan ECW müəllimlərə güc verir

Bu təşəbbüsdə müəllimlər də unudulmur. Müəllimlərə təlimlər keçirilir, onların böhran şəraitində daha effektiv işləməsi üçün yeni biliklər qazandırılır. Çünki müəllim yalnız bilik ötürən deyil, o, həm də uşaqların sığınacağıdır.

Fəlakət bölgələrində uşaqların ən çox ehtiyacı olan şey isə psixoloji dəstəkdir. ECW bu məsələdə də ön sıralardadır. Travma yaşayan uşaqlar üçün xüsusi proqramlar hazırlanır, onlara güvənli mühit yaradılır. 

Təhsildən kənarda qalan qızlar ECW-nin prioritetlərindən biridir. Bu təşəbbüs göstərir ki, qızların təhsil alması sadəcə gender bərabərliyi məsələsi deyil, həm də cəmiyyətin gələcəyinə qoyulan sərmayədir. Sudan, Nigeriya, Suriya – harada böhran varsa, ECW orada qızlar üçün məktəblər qurur, onların təhsil hüququnu bərpa etməyə çalışır.

Azərbaycanda ECW Modeli

Azərbaycan da uzun müddət münaqişələrdən əziyyət çəkmiş ölkələr sırasındadır. Qarabağ münaqişəsi nəticəsində bir çox təhsil müəssisəsi məhv edilmiş, uşaqlar məktəbdən uzaq düşmüşdü. ECW-nin təcrübəsi göstərir ki, müharibədən sonrakı dövrdə təhsilin bərpası yalnız binaların tikintisi deyil, həm də uşaqların gələcəyə olan inamını yenidən bərpa etməkdir.

Education Cannot Wait təşəbbüsü bizə göstərir ki, təhsil heç vaxt gözləyə bilməz. Dünyanın istənilən nöqtəsində, istər zəlzələnin dağıtdığı şəhərdə, istərsə də müharibənin sarsıtdığı kənddə uşaqların təhsil almaq hüququ qorunmalıdır. Çünki təhsil yalnız bilik deyil, o, həm də uşaqların daha yaxşı gələcək arzularıdır.

Bu təşəbbüs hər birimizə bir mesaj verir: Təhsil insanın ən təbii hüququdur və bu hüquq heç vaxt ləğv edilməməlidir. ECW-nin bu yolda gördüyü işlər isə ümidlərin heç vaxt ölmədiyini göstərir.

Mənbələr:

Education Cannot Wait Rəsmi Saytı (educationcannotwait.org)

UNICEF (unicef.org)

Global Partnership for Education (globalpartnership.org)

Dünya Bankının Təhsil Hesabatları (worldbank.org)