Lənkəran məktəbliləri gözdən əlillər üçün xüsusi eynək hazırladılar

Lənkəran məktəbliləri gözdən əlillər üçün xüsusi eynək hazırladılar

Orta məktəb şagirdlərinin gözdən əlillər üçün hazırladığı ultrasəs sensorlu eynək böyük marağa səbəb olub. Lənkəran rayonu Boladi kənd N.Axundov adına 1 nömrəli tam orta məktəbinin 2 şagirdinin fizika dərsində müəllimlərinin köməyi ilə hazırladığı bu eynək maneəyə 4 metr qalmış onu hiss edərək siqnal verir. Bu da eynəkdən istifadə edən gözdən əlil şəxsin nəyəsə toqquşub xəsarət almasının qarşısını alır. 

“Azərbaycan müəllimi” bu barədə oxucularına ətraflı məlumat vermək üçün məktəbin direktoru, eyni zamanda fizika müəllimi Seyran Əliyev və şagirdlərlə həmsöhbət olub. 

Seyran Əliyevin sözlərinə görə, bu məktəbdə STEAM dərsləri keçirilmir, buna görə boşluğu doldurmaq üçün mövzu ilə bağlı layihə həyata keçirməyə qərar veriblər: “2022-ci ildə təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə Vl qrant müsabiqəsinin qalibi olduq. Layihəmiz məktəbdə Robototexnika və Mühəndis Klubu yaratmağı nəzərdə tuturdu. Layihəni uğurla başa vurduqdan sonra məktəbdə mühəndislik klubunun fəaliyyətini davam etdirdik. Daha əvvəllər də fizika dərslərində şagirdlərimizi müxtəlif qurğular hazırlaması üçün motivasiya edirdik. Dərslərdə kustar üsulla müxtəlif qurğular hazırlayır, inkişaf etdirməyə cəhd edirdik.

Klubumuzun komandasının Beynəlxalq STEAM Azərbaycan Festivalı 2022-də qalib olması, 2022 və 2023-cü illərdə “Sabahın alimləri” müsabiqəsində uğurlu çıxışı şagirdlərin həvəsini daha da artırdı. Şagirdlərimizin çoxlu yaradıcı işləri olub. Məsələn, elektrik cərəyanının dünyanın istənilən yerindən, istənilən qədər uzaq məsafədən idarə edilməsi, “Tesla modeli”, “Təhlükəsiz ev”, piezo element ilə addım enerjisini elektrik enerjisinə çevirmək və s. Bütün bunları hazırlayarkən heç bir maddi bazamızın olmaması klubumuzun fəaliyyətinə mane olmurdu. 2023-cü ildə Elm və Təhsil Nazirliyi əməyimizi qiymətləndirərək məktəbimizdə fizika laboratoriyası quraşdırdı və müəyyən STEAM avadanlıqları hədiyyə etdi. Lənkəran-Astara Regional Təhsil İdarəsinin və Lənkəran rayonu üzrə təhsil sektorunun rəhbərliyinin məktəbə və istedadlı şagirdlərimizə göstərdiyi qayğı şagirdlərimizi daha da ruhlandırdı.

Şagirdlərimizlə birgə görmə əngəlli insanlar üçün ultrasəs sensorlu eynək hazırlamışıq. Eynək 4 metr yaxınlıqda maneə olduqda fasilə ilə siqnallar verməyə başlayır. Maneəyə qədər məsafə azaldıqca daha qısa fasilələrlə siqnal verilir. Məsafə 5 sm-ə çatdıqda fasiləsiz siqnal verilir”.

Müəllim deyir ki, qurğu arduino nano, ultrasəs sensor, bazer, 9V krona batareya, birləşdirici naqil və gün eynəyindən ibarətdir. Arduino lövhəsinə “arduino ide” proqramı vasitəsilə uyğun kod yazılıb. Lazım olan bütün detallar STEAM avadanlıq dəstinə daxildir: 

“Fizika dərslərinin maraqlı keçməsi, mövzuların şagirdlər tərəfindən qavranması üçün lobaratoriya işləri və təcrübələrin aparılması şərtdir. Digər fənlərdən fərqli olaraq fizika dərslərində texniki yaradıcılığa daha çox imkan var. Fizikanın tədrisi yalnız quru düstur və nəzəriyyə əzbərlətməklə olmamalıdır. Etiraf edək ki, dərsləri yalnız nəzəriyyə üzərində qurduqda bu, şagirdlər üçün cansıxıcı olur. Laboratoriya avadanlıqları olmayan məktəblər kompüter vasitəsilə virtual laboratoriyadan istifadə edə bilərlər”.

Hazırladıqları eynəyin böyük ixtira olmadığını vurğulayan Seyran müəllim bu cür detallarla eyni funksiyaya malik bilərzik, kəmər və s. də düzəltməyin mümkünlüyünü bildirib. O, STEAM mərkəzlərində bunun üçün detalların olduğunu da söyləyib. Ultrasəs sensorlu eynək hazırlayanlardan biri - IX sinif şagirdi Aygül Tahirova boş vaxtlarında məktəbə gəlib texniki yaradıcılıq ilə məşğul olduğunu deyir: 

“STEAM-ın avadanlıqları ilə bacardığımız qədər nə isə hazırlamağa çalışırıq. Fizika dərslərində müəllimimiz təcrübələr edir. Bəzən də bizə ev işi olaraq mövzuya uyğun müəyyən təcrübə modelləri hazırlamağı tapşırır. Dəqiq elmlərə marağımız çoxdur, biz də həvəslə hazırlayırıq”.

STEAM Azərbaycan festivalının qaliblərindən olan IX sinif şagirdi Talib Cabbarov indiyə qədər bir çox model, aparat hazırladığını deyir: “Fizika fənninə və texniki yaradıcılığa böyük marağım var. Fizika dərslərində müəllimimizin nümayiş etdirdiyi təcrübələr və hazırladığı qurğularla tanış olandan sonra bu fənnə marağım artdı. İndiyə qədər “Tesla qülləsi”nin modelini, elektromaqnit kranları, qaynaq aparatı və s. hazırlamışam.

Biz avtomobilin park sensor sistemindən ilhamlanaraq görmə əngəlli insanlar üçün ultrasəs sensorlu eynək hazılamaq qərarına gəldik. Eynək görmə əngəlli insanlar üçün vizual olaraq görmə imkanı yaratmır, sadəcə, qarşıda maneə olduqda xəbərdaredici siqnallar verir. Hazırda piezo element vasitəsilə addım enerjisini elektrik enerjisinə çevirmək üçün ayaqqabıya montaj edilə bilən sistemin hazırlanması üzərində işləyirik”.