MDU-nun tələbəsi Alpaqut üzrə Assosiasiya Kubokunda qələbə qazanıb

11 yaşlı Nurlan İsmayıllı autizmlidir. Ailənin üçüncüsü, əziz-xələfidir. Qardaş-bacısından çox sonra dünyaya gələn Nurlan “qucaqda böyüyüb”, - deyir anası Elmira İsmayılova: “Nurlan doğulanda ikinci övladımın 11 yaşı vardı. Ona görə Nurlan hamımızın sevimlisi oldu. Doğulanda onun hər hansı narahatlığının olduğunu hiss etmədik. Hər şey normal görünürdü. Hətta əvvəl gec danışmağından narahat olmadıq, çünki ondan böyük qardaşı da gec danışmağa başlamışdı. Artıq 4 yaşına çatmışdı, amma danışmırdı. Narahat olmağa başladım. Onu loqoped mərkəzlərinə apardım. Hətta ən məşhurlarını seçirdim ki, effektiv olsun. Amma nəticəsi olmadı. Sonra özəl bağçaya qoydum. Səhvim onda oldu ki, ilk gündən dövlət bağçasına qoymadım. Əgər belə etsəydim, onun problemləri daha tez üzə çıxar, çarəsi barədə daha tez düşünərdik”.

Normal uşaq kimi doğuldu, amma…

E.İsmayıllının sözlərinə görə, Nurlan normal uşaq kimi doğulub, onda hər hansı xəstəlik əlaməti görünməyib: “Nə aqressivliyi olub, nə də çətinliyi. Versəm yeyib, verməsəm səsi çıxmayıb. Sadəcə, asosial idi, heç kimə qaynayıb-qarışmır, yanındakı uşaqları iyləyir, başqa qoxulardan xoşu gəlmir, ətrafdakılardan iyrənirdi. Əyləncə mərkəzlərində, hər hansı ictimai yerdə bir kənara çəkilib təkbaşına məşğul olur, telefonda cizgi filmləri izləyirdi”.

Aqressivliyi 7 yaşında ortaya çıxdı

Onun insanlardan kənarda olması anasını narahat edib: “İctimai yerlərdə insanlara qaynayıb-qarışmasını istəyirdim. Ona görə tövsiyə əsasında 11 nömrəli xüsusi təhsil məktəbinə müraciət etdim. Nurlanın artıq 7 yaşı vardı. Məktəbə başladığı ilk gündən Nurlanın aqressivliyi ortaya çıxdı. Qışqırır, məktəbi bir-birinə qatır, dərslərdə oturmaq istəmirdi”.

Bir neçə gün ailə eyni əziyyəti çəkib: “Düz 3 gün Nurlan başımıza oyun açdı. Məktəbə getmək istəmir, qışqırırdı. Eyni problemi məktəbdə də yaşadıb. Məktəbə ikinci gün idi gedirdi. Müəllimi zəng etdi ki, gəlin Nurlanı aparın, qışqırır, ağır problemli uşaqlar var, onları qorxudur. Qanım qaraldı. Heç məktəbdən ayırmaq istəmirdim. Ona görə israrlı oldum, onu üçüncü gün də məktəbə apardım. Nə yaxşı ki apardım. Xanım müəllimlə Aygün müəllim onu sakitləşdirməyə nail oldular”.

“İngilis dilini cizgi filmlərinə baxa-baxa öyrənib”

Nurlan ingilis dilində cizgi filmlərinə baxa-baxa ingilis dilində öyrənib: “Ailədə hər kəs iş-güc adamıdır. Hər halda onunla danışan, oynayan olmadığı üçün Nurlan baxdığı ingiliscə proqramlardan, filmlərdən ingilis dilini öyrənirdi. Danışmağa başlayanda sözləri ingiliscə deyirdi. Mən başa düşmürdüm nə dediyini. Qardaş-bacısı yanımızda olanda Nurlanın nə istədiyini onlar mənə deyirdi. Nə dediyini necə anladıqlarını soruşanda deyirdilər ki, ingiliscə istəyir. İndi isə rus dilində cizgi filmləri izləməyə başlayıb”. 

“Məktəbə ilk gəldiyi günlərdə çətinliklərimiz çox idi”

Müəllimi Aygün Qasımova artıq 4 ildir dərs dediyi Nurlan İsmayıllının xüsusi bacarıqlarından danışıb: “IV sinif şagirdi Nurlan İsmayıllı autizm spektrinə aid olan uşaqlardandır. Məktəbə ilk gəldiyi günlərdə çətinliklərimiz çox idi. Biz onunla uzun və çətin bir yol keçmişik – davranış problemlərindən tutmuş ətraf mühitə ziyan vuracaq dərəcədə çətin anlar yaşamışıq, amma bu çətinliklərin öhdəsindən gəlmişik. Onun artıq nitqi formalaşıb, oxuyub-anlama bacarığı inkişaf edib, qısa cümlələr qurur və ən əsası, kiçik motorikası o qədər yaxşı inkişaf edib ki, mükəmməl fiqurlar və formalar yarada bilir. O, plastilindən çox gözəl və maraqlı fiqurlar düzəldir. Onun özünəməxsus dünyası var. İlk vaxtlar həmin dünyadan ayırmaq çətin idi. Amma artıq ünsiyyət bacarığı formalaşıb, yavaş-yavaş ətrafındakılara qaynayıb-qarışır”.

Nurlanın çətinlikləri, sevdikləri və sevmədikləri var: “Nurlan fikirlərini ifadə edərkən bəzən çətinlik çəkir. Təəssüf ki, Nurlan çəkilişləri sevmir. Musiqi duyumu çox yaxşıdır, musiqiləri dinləməyi xoşlayır, hətta dinlədiyi musiqini zümzümə edir”.