“Uşaqları başqalarının yanında alçaltmaq olmaz” – Qabaqcıl müəllimlər danışır

“Uşaqları başqalarının yanında alçaltmaq olmaz” – Qabaqcıl müəllimlər danışır

Gəncə–Daşkəsən Regional Təhsil İdarəsinin tabeliyindəki ümumi təhsil müəssisələrinin VI siniflərində aparılmış monitorinq bir daha göstərdi ki, fənlərin öyrənilməsində ən mühüm amil müəllimin peşəkarlığı və sinifdə formalaşdırdığı mühitdir. Bu monitorinqdə bir sıra məktəb və müəllimlər fərqlənərək uğurlu nəticələrə imza atıblar.

“Monitorinqlərin tez-tez keçirilməsinə çox sevinirəm”

Ən yaxşı nəticə göstərən siniflərdən biri Gəncə şəhər M.Mehdizadə adına 4 nömrəli xarici dil təmayüllü məktəb-liseyin 6 “z” sinfi olub. Sinifdə tədris dili fənninin müəllimi uzun illərin təcrübəsinə malik olan Sevinc Qurbanovadır.

Onun müəllimlik fəlsəfəsi sadədir: “Yaxşı müəllim ömürboyu öz peşəkarlıq səviyyəsini artırmaq üçün işləməlidir. Yalnız işini və peşəsini deyil, ən əsası, uşaqları sevməlidir. Qazanılan nailiyyətlərlə kifayətlənmək olmaz”.

O hesab edir ki, müasir təhsil müəllimdən daha yaradıcı yanaşma tələb edir: “Şagirdlər sadəcə təhsil obyektləri deyil, həm də subyektdirlər. Onlarla münasibəti əməkdaşlıq və qarşılıqlı anlaşma üzərində qurmaq vacibdir. Əldə olunan biliklərin praktikada istifadəsinə daha çox diqqət yetirirəm”.

Müəllim dərslərində fərqli yanaşmalara üstünlük verir, zəif şagirdlərə xüsusi diqqət ayıraraq onları inamlı etməyə çalışır. Bu zaman güclü şagirdləri dəstəyə cəlb etməklə sinifdə birgə öyrənmə mühiti formalaşdırır.

Onun fikrincə, monitorinqlər müəllim və şagird üçün vacib fürsətdir: “Belə monitorinqlərin tez-tez keçirilməsinə çox sevinirəm, çünki onlar həm bizə, həm də şagirdlərə təlim prosesindəki boşluqları görməyə kömək edir. Uğurlu nəticələr isə daha böyük nailiyyətlərə stimul verir”.

Sevinc müəllim texnologiyanın imkanlarından geniş istifadə etdiyini də vurğulayır: “İKT-nin bütün imkanlarından yararlanıram, həm yerli, həm də xarici müəlliflərin əsərlərini oxuyuram. Çalışıram ki, gənc nəsildən geri qalmayım, hətta lazım gəldikdə onlardan da öyrənirəm”.

Onun üçün müəllimlik sadəcə bilik ötürmək deyil, həm də şəxsiyyət formalaşdırmaqdır: “Müəllim üçün ən böyük nailiyyət yalnız savadlı mütəxəssis deyil, həm də Vətənini sevən, onun inkişafı barədə düşünən yaxşı insan yetişdirməkdir. Şagirdlərimin uğurları mənimkindən qat-qat üstün olanda çox sevinirəm”.

“Yaxşı müəllim yalnız bilik ötürən deyil”

Monitorinqdə fərqlənən siniflərdən biri də Daşkəsən rayon Qaraqullar kənd tam orta məktəbinin 6 “a” sinfi olub. Bu uğurun arxasında Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi Afiq Məhərrəmovun peşəkarlığı və fədakarlığı dayanır.

O, yaxşı müəllim olmağın keyfiyyətlərini belə izah edir: “Yaxşı müəllim yalnız bilik ötürən deyil, həm də şagirdlərdə öyrənməyə maraq oyadan insandır. Pedaqoji fəaliyyətin uğuru müəllimin şagirdin qəlbinə yol tapa bilməsindədir”.

Afiq müəllim dərslərində monotonluqdan qaçır, oyun texnologiyalarından, interaktiv üsullardan, qrup işlərindən istifadə edərək şagirdlərdə maraq yaradır. Həmçinin hər bir şagirdin fərdi potensialını nəzərə alır, onların tənqidi və yaradıcı düşünmə bacarıqlarını inkişaf etdirməyə çalışır: “Motivasiyanın əsas qaynağı müəllimin yanaşmasıdır. Mən şagirdlərimin kiçik nailiyyətlərini belə görür, mükafatlandırır, sərbəst fikir söyləmələri üçün şərait yaradıram”.

Afiq müəllim zəif nəticə göstərən şagirdlərə də xüsusi yanaşma tətbiq edir: “Belə şagirdlərdə müsbət düşüncə formalaşdırmağa çalışıram. Sadələşdirilmiş tapşırıqlarla başlayır, onların özlərinə inamını gücləndirirəm. Kiçik addımlarla olsa da, irəliləmələrini təmin edirəm”.

Müəllim qazanılan uğurun arxasında böyük əməyin olduğunu bildirir: “Bu uğur yalnız müəllimin deyil, hər kəsin – müəllim, şagird və valideynin birgə əməyinin nəticəsidir. Müəllim istiqamət göstərir, şagird çalışır, valideyn isə dəstək olur”.

9-cu sinif şagirdlərindən olan Fatimə Əliyevanın buraxılış imtahanında fənn üzrə 100 bal toplaması müəllimi qürurlandırıb. Hazırda o, müəllimi ilə birgə fənn olimpiadasına hazırlaşır.

Afiq Məhərrəmovun həyat devizi isə sadədir: “Müəllimi uğurlu edən ən böyük cəhət onun şagirdin qəlbinə yol tapa bilməsidir”.

“Oxudunuz-oxumadınız, pulunuz oldu-olmadı, çalışın ki, hərəkətlərinizlə seçiləsiniz”

Goranboy rayonunun Buzluq kəndində Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi işləyən Raziyə Qorçiyeva isə müəllimlik ömrünü kənd uşaqlarının təhsilinə həsr edib. Uşaqlıqdan müəllim olmaq arzusu ilə yaşayan Raziyə müəllim üçün ən böyük məktəb şagirdlərlə ünsiyyətdir: “Müəllimi savadlandıran əsas məsələlərdən biri də şagirdlərlə danışmaq, onların suallarını cavablandırmaqdır”.

Raziyə müəllim dərslərdə mövzunu həyatla bağlamağa çalışır, şagirdlərlə təkbətək söhbətlərə üstünlük verir: “Bəzən onlarla rəfiqə oluram. Onların verdiyi sualları həyatla əlaqələndirir, nümunələr gətirirəm”.

Kənd uşaqları ilə işləmək isə Raziyə müəllim üçün xüsusi zövqdür: “Uşaqlarla işləmək müəllim üçün ən böyük hədiyyədir. Kənd uşaqları saf olur, müəllimə xüsusi hörmət bəsləyirlər. Onlarla işləmək, dünyagörüşlərini artırmaq mənim üçün böyük zövqdür. O qədər diqqətlə qulaq asırlar ki, müəllim də həvəslənir. Kənddə yaşadığımız üçün onlara asan yolla izah edirəm ki, məhsulu necə əziyyətlə yetişdirirsinizsə, uğur qazanmaq və yüksək nəticə əldə etmək üçün də güclü çalışmalısınız”.

Tədris etdiyi fənni şagirdlərə mənimsətməyin yollarını da açıqlayır: “Şagirdlər var ki, fənni sevir, ona görə öyrənir, digərləri isə müəllimi sevir, fənni ona görə mənimsəyir. Mən istəyirəm ki, hər ikisini bir yerdə edim. Uşaqlarla yaxın olmaq, onlara qayğı göstərmək, verdikləri suala sərt yox, mülayim cavab vermək elə öz fənnimi sevdirməkdir”.

Təcrübəli pedaqoq müəllimi adi insanlardan fərqləndirən əsas xüsusiyyətləri də vurğulayır: “İnsanı fərqləndirən davranışı, başqalarına münasibəti və danışığıdır. Müəllimi isə bunlarla yanaşı, tədris etdiyi fənn və geyimi də fərqləndirir. Çünki müəllim uşaqların gözündə həmişə ali rütbədədir. Ona görə məktəbə qədəm basan müəllim uşağa özünü yaxın hiss etdirməlidir. Yalnız dərslə kifayətlənməməli, onların şəxsi həyatı ilə bağlı düzgün qərar verməkdə də yardımçı olmalıdır”.

Raziyə müəllim zəif şagirdləri sərtliklə yox, motivasiya ilə irəli aparmağa çalışır: “Uşaqları başqalarının yanında alçaltmaq olmaz. Əksinə, onları tərifləməklə əhvali-ruhiyyələrini yüksəldirəm”.

Müasir texnologiyaya açıq olan pedaqoqun əsas məqsədi savadlı və şəxsiyyətli insan yetişdirməkdir: “Hərdən sözlərimə uşaqlar da gülür. Onlara “Oxudunuz-oxumadınız, pulunuz oldu-olmadı, çalışın ki, öz hərəkətinizlə, mənliyinizlə, cəmiyyət içində özünüzü aparmağınızla, başqalarına düzgün münasibətinizlə seçiləsiniz. Çünki belə insanlar xalqını da sevər, Vətənini də!” - deyirəm”.

O, gənc həmkarlarına da dəyərli məsləhət verir: “Həmişə cəmiyyətə faydalı bir şəxsiyyət yetişdirin. Elə bir şəxsiyyət ki, xalqının, ölkəsinin adını uca tutsun, mərhəmətli, vicdanlı olsun”.