Müasir Yanaşmalar və Gələcəyə Baxış

Müasir Yanaşmalar və Gələcəyə Baxış

Təhsil siyasəti hər bir dövlətin sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının mühüm tərkib hissəsidir. Qloballaşma, texnoloji inqilab və dəyişən əmək bazarı təhsil sistemlərinin davamlı surətdə yenidən qurulmasını, islahatların həyata keçirilməsini və yeni yanaşmaların tətbiqini zəruri edir. Bu məqalədə müasir təhsil siyasətində aparılan islahatlar, beynəlxalq təcrübələr və innovativ yanaşmalar elmi-akademik üslubda təhlil ediləcəkdir.

1. Təhsil Siyasətində Müasir Tendensiyalar

Son illərdə təhsil siyasətinin formalaşdırılmasında fərdi yanaşma, əmək bazarının tələblərinə uyğun kompetensiyaların inkişaf etdirilməsi və ölkənin sosial-iqtisadi ehtiyaclarına cavab verən modellərin qurulması əsas istiqamətlər kimi çıxış edir. Bu tendensiyalara aşağıdakılar daxildir:

Fərdi yanaşma və adaptiv tədris modelləri – Şagird və tələbələrin fərdi bacarıq və maraqlarına uyğun təhsil strategiyalarının tətbiqi.

STEM və STEAM təhsili – Elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyatın (STEM) yanaşı, incəsənət və dizayn elementlərinin (STEAM) tədris prosesinə inteqrasiyası.

Rəqəmsal transformasiya və distant təhsil – Elektron təhsil platformalarının inkişafı, süni intellekt və böyük məlumatların (big data) təhsilə tətbiqi.

Yaşam boyu öyrənmə (Lifelong Learning) – İnsanların peşəkar bilik və bacarıqlarını daim yeniləməsi üçün çevik və inklüziv təhsil modellərinin inkişaf etdirilməsi.

2. Təhsil Sistemlərində Beynəlxalq Təcrübələr

Müxtəlif ölkələrin təhsil sistemləri innovativ metodların tətbiqi baxımından fərqlənir. Ən effektiv təhsil modellərinə aşağıdakılar aid edilə bilər:

Finlandiya modeli – Ənənəvi qiymətləndirmə metodlarından imtina etməklə, təhsilalanların yaradıcılıq qabiliyyətini artırmağa yönəlmiş sistem.

Sinqapur modeli – Analitik və tənqidi düşüncə bacarıqlarının inkişafına əsaslanan, rəqəmsal texnologiyaların geniş tətbiqi ilə fərqlənən yanaşma.

Estoniya modeli – Elektron idarəetmə və rəqəmsal texnologiyaların geniş tətbiqi sayəsində sürətli və çevik təhsil islahatları aparan ölkə modeli.

3. Təhsil Siyasətində İslahatlar və Rəqəmsal Transformasiya

Azərbaycanda təhsil sahəsində aparılan islahatlar müasir qlobal tendensiyalara uyğun olaraq inkişaf etməkdədir. Aşağıdakı əsas islahatlar həyata keçirilmişdir:

Yeni kurikulum islahatları – Şagirdlərin tənqidi düşünmə, kommunikasiya və yaradıcı problemlərin həlli bacarıqlarını inkişaf etdirən tədris proqramlarının tətbiqi.

Rəqəmsal bacarıqların artırılması – Orta məktəblərdə proqramlaşdırma və texnoloji savadlılığın tədrisinə xüsusi diqqət yetirilməsi.

Dual təhsil modeli – Peşəkar təcrübənin nəzəri biliklərlə inteqrasiyası yolu ilə tələbələrin əmək bazarına inteqrasiyasının sürətləndirilməsi.

Təhsil siyasəti cəmiyyətin elmi, iqtisadi və mədəni inkişafını müəyyən edən əsas faktorlardan biridir. Rəqəmsal transformasiya, inklüziv təhsil və innovativ tədris metodlarının tətbiqi təhsil sistemlərinin daha çevik və effektiv olmasını təmin edir. Azərbaycanda aparılan islahatların davamlılığı və yeni texnologiyaların təhsil prosesinə inteqrasiyası gələcəkdə daha da genişləndirilməlidir. Elmi əsaslandırılmış yanaşmaların tətbiqi nəticəsində təhsil sistemi qlobal trendlərə uyğun formalaşaraq rəqabətqabiliyyətli və dayanıqlı inkişaf edə bilər.

Ərtur Baxış 

Baxış Qrup Şagird-Könüllü Platformasının sədri